ابزار کولیس
ابزارهای اندازه گیری جزء پرکاربردترین و مهم‌ترین ابزارهای صنعتی هستند که با کمک آن‌ها می‌توان ابعاد یک قطعه را محاسبه کرد. این ابزارها شامل کولیس، میکرومتر، متر و… شده و کاربرد بسیار زیادی در آزمایشگاه‌ها دارند. در واقع مبنای انجام آزمایش درست بر پایه دقت اندازه گیری ابزارهای بکار برده شده در آن آزمایش است. ابزارهای اندازه‌گیری تنوع بسیار زیادی دارند اما یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین ابزارهای اندازه گیری کولیس است. کولیس یک ابزار اندازه گیری دستی بوده که برای محاسبه و یافتن اندازه اجسام در ابعاد کوچک و متوسط مورد استفاده قرار گرفته است. کولیس به صورت تخصصی و دقیق به محاسبه مقدار طول، عرض، عمق، قطر و… پرداخته و دقت بالای در اندازه گیری دارد. کولیس در تمامی آزمایشگاه‌های صنعتی، مهندسی، فیزیک و… وجود داشته و برای محاسبه دقیق ابعاد اجسام و حل مسائل استفاده شده است. کولیس در انواع مختلف و دقت‌های متفاوت وجود داشته که بر اساس نوع اجسام پارامترهای مختلفی را گزارش داده و این پارامترها اساس بسیاری از آزمایش‌ها و اختراعات است. در این مطلب سعی داریم با ارائه مطالبی درباره کولیس به معرفی کامل آن بپردازیم.
کولیس چیست؟
کولیس در واقع یک ابزار فلزی بوده که برای اندازه گیری‌های دقیق با کمترین خطا کاربرد دارد. فرم کلی کولیس به شکل یک خط کش بلند با شاخک است که هر کدام از این شاخک‌ها مبنای اندازه گیری دقیق کولیس هستند. کولیس که نام دیگر آن قطر سنج است شامل بخش‌های مختلفی نظیر فک بالا، فک پایین، پیچ شستی، پیچ قفلی و میله عمق سنج (خط کش مرکزی) است که برای محاسبه فواصل کوچک با دقت بالا کاربرد دارد. کولیس در زمینه‌های مختلف مانند نجاری، مهندسی، معماری و حتی پزشکی کاربرد دارد. در ساخت بسیاری از ابزارهای پزشکی و بیمارستانی از کولیس استفاده شده است. کولیس‌ها بر اساس نوع سطوح اندازه گیری و نحو اندازه گیری به انواع مختلفی تقسیم شده‌اند. کولیس داخلی برای اندازه گیری سطح داخلی اجسام، کولیس خارجی برای اندازه گیری سطح بیرونی اجسام و کولیس ورنیه (ساده) که بر اساس نوع اندازه گیری طراحی شده‌اند. اما فاکتور اصلی برای تقسیم‌بندی کولیس‌ها به انواع مختلف نحو اندازه گیری آن‌ها است. کولیس‌ها در انواع دقت‌ها از 0.01 میلی متر تا 0.001 اینچ وجود دارند که در صنعت متناسب با نوع اجسام انتخاب شده و کاربرد دارند.
انواع کولیس
همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم کولیس‌ها بر اساس نوع اندازه گیری به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده‌اند. انواع کولیس عبارتند از کولیس ساده، دیجیتال و عقربه‌ای (ساعتی) که دقت اندازه گیری هر کدام متفاوت بوده و کاربردهای متفاوتی نیز دارند. در این بخش به بررسی انواع کولیس خواهیم پرداخت.
کولیس ساده
کولیس ساده یا ورنیه که نمونه رایج و پرکاربرد کولیس‌ها بوده که دقتی بین 0.01 میلی متر تا 0.001 اینچ دارد. برای اندازه گیری اجسام مختلف در آزمایشگاه‌ها مورد استفاده قرار گرفته و در ابعاد مختلف برای اندازه گیری‌های متفاوت وجود دارد. حداکثر میزان اندازه گیری کولیس ساده 30 سانتی متر بوده و برای اجسام کوچک مناسب است. کولیس ساده نیازمند محاسبات دستی بوده و عدد اندازه گیری شده را اعلام نمی‌کند.
کولیس ساعتی
نوعی از کولیس است که بر روی آن یک درجه سنج مشابه ساعت قرار دارد که این درجه سنج با باز و بسته کردن کولیس تغییر کرده و می‌تواند اندازه محاسبه شده را اعلام کند. کار با کولیس ساعاتی آسان‌تر از کولیس ساده بوده و نیازی به محاسبه دستی ندارد اما به دلیل داشتن صفحه عقربه‌ای در شرایط محیطی خاصی باید نگه داری شود.
کولیس دیجیتال
نوع پیشرفته و مدرن کولیس است که یک صفحه نمایش دیجیتالی برای اعلام میزان اندازه گیری دارد. این مدل از کولیس نیز نیازی به محاسبه دستی ندارد. دقت کولیس دیجیتال بسیار بالاست کار با آن نسبت به سایر کولیس‌ها آسان‌تر است. کولیس دیجیتال به صورت همزمان از واحد‌های اندازه گیری نظیر فوت، اینچ، متر و… پشتیبانی کرده و در آزمایشگاه‌های حرفه‌ای کاربرد دارد.
قیمت کولیس
کولیس به دلیل کاربرد گسترده‌ای که در آزمایشگاه‌ها دارد و انواع مختلف آن قیمت‌های متفاوتی دارد. قیمت کولیس به فاکتورهای نظیر جنس، ابعاد، نوع و… کولیس بستگی داشته و تعیین شده است. اما یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای تعیین قیمت انواع کولیس دقت آن در اندازه گیری است. بدیهی‌ست هرچه دقت اندازه گیری کولیس بالاتر باشد قیمت آن نیز بیشتر است. لازم به ذکر است که پیشرفته بودن کولیس در قیمت آن بی‌تاثیر نیست برای مثال قیمت کولیس دیجیتال از کولیس ورنیه بالاتر است زیرا امکانات کولیس دیجیتال بیشتر بوده و پیشرفته‌تر است. اگر به دنبال کولیس ارزان قیمت هستید بهتر است به سراغ کولیس‌های ساده بروید که علاوه بر تنوع دقت بالای داشته و کاربردی هستند. کولیس‌ها ابزارهای ساده و ولی ضروری در آزمایشگاه‌ها هستند از این رو وجود کولیس در آزمایشگاه‌ها ضرور بوده و جزء تجهیزات اولیه هر آرمایشگاه معمولی هستند.
خرید کولیس
وجود کولیس به عنوان یک ابزار اندازه گیری دقیق و پرکاربرد در زمینه‌های گوناگون در آزمایشگاه‌ها ضروری است بنابراین خرید کولیس جزء اقدامات اولیه ایجاد یک آزمایشگاه معمولی است. کولیس جزء وسایل آزمایشگاهی به نسبت گران قیمت است به همین دلیل باید در خرید کولیس دقت زیادی به خرج دهید تا علاوه بر خرید یک کولیس مناسب، از اصل بودن آن نیز اطمینان حاصل نمایید. قیمت حدودی کولیس از 30 هزارتومان تا 100 میلیون تومان محاسبه شده که بر اساس ابعاد و کاربرد متغییر است. خرید کولیس مناسب می‌تواند برطرف کننده بسیاری از نیازهای اندازه گیری شما باشد. به این نکته توجه داشته باشید که باید بر اساس نوع و ابعاد اجسامی که قصد دارید اندازه آن‌ها را با کولیس اندازه گیری کنید، کولیس را تهیه کنید.
سخن پایانی
ابزارهای اندازه گیری به علت مصرف زیاد و کاربردی بودن جزء رایج‌ترین ابزارهای صنعتی و آزمایشگاهی شناخته شده و در انواع مدل‌ها با دقت‌های مختلف طراحی و تولید شده‌اند. کاربرد ابزارهای اندازه گیری بخصوص کولیس‌ها بسیار گسترده بوده و در تمام صنایع، کارگاه‌ها، مراکز آموزشی و حتی منازل وجود دارند. انتخاب یک کولیس مناسب می‌تواند خطایی کار شما را تا حد زیادی کاهش داده و دقت اندازه گیری شما را تا حد زیادی افزایش دهد. استفاده از کولیس‌ها برای انجام آزمایش‌های علمی ضروری است. اگر در کار با کولیس ورنیه مهارت ندارید بهتر است از کولیس‌های دیجیتال و ساعتی استفاده کنید زیرا بدون نیاز به اندازه گیری دستی و با دقت بسیار بالا ابعاد اجسام را اعلام کرده و کار با آن‌ها آسان‌تر است.